Renovatieverplichting vanaf 2021 moet slabakkend renovatietempo opkrikken

Met het Renovatiepact uit 2015 wil de Vlaamse regering ervoor zorgen dat elke woning in Vlaanderen tegen 2050 even energiezuinig is als een nieuwbouwwoning. Dat betekent concreet dat zo'n 3 miljoen woningen in Vlaanderen moeten gerenoveerd worden, wat neerkomt op 80.000 tot 100.00 0 renova ties per jaar of omgerekend 11 renovaties per uur.

Uit een evaluatie van het Vlaams Energieagentschap blijkt dat er toch wat zand in de Vlaamse renovatiemotor zit. Zo daalt het aantal individuele energiepremie, denk aan de premies voor dakisolatie of glas. Dat aantal is sinds 2015 stelselmatig gedaald van bijna 129.000 in 2015 naar 74.893 in 2018. Tegelijk trekt het aantal kredieten voor de renovaties minder aan dan verwacht.

Verschillende parlementsleden maken zich zorgen over die evolutie. "Het renovatiepact heeft nog niet opgeleverd wat we ervan verwacht hadden", zei CD&V-parlementslid Valerie Taeldeman. En volgens Groen-parlementslid Johan Danen is er "nog heel veel werk aan de winkel" om de doelstellingen uit het Renovatiepact te halen.

Volgens het Vlaams Energieagentschap zijn er verschillende mogelijke verklaringen. Zo is de lage renovatiegraad een Europees fenomeen. Bovendien is met bepaalde premies het "laaghangend fruit" geplukt. Zo blijven er steeds minder woningen over zonder dakisolatie, maar blijft er wel een "hardnekkige groep" van 15 procent zonder dakisloatie die vaak ook niet wil renoveren. "Een bepaalde groep is gewoon niet gemotiveerd om het te doen", klinkt het. Vaak gaat het dan om ouderen of om verhuurders. Het Steunpunt Wonen voert een onderzoek naar welke drempels mensen ervaren als ze willen renoveren.

Vlaams minister van Energie Lydia Peeters (Open Vld) erkent dat een aantal cijfers onder de verwachtingen blijven en bekijkt of en waar er kan bijgestuurd worden. Maar Peeters ziet ook hoopvolle signalen. Zo komt het aantal totaalrenovatiebonussen op gang (van 498 in 2017 naar 2.547 in 2018) en was 2018 een recordjaar voor de energieleningen (bijna +60 procent naar 5.856 in 2018). Bovendien zijn de orderboekjes van de aannemers goed gevuld, wat volgens Peeters ook een goed teken is.

Verder wordt van een aantal maatregelen verwacht dat zij het renovatietempo helpen opkrikken. Er is onder meer de woningpas, het vernieuwde energieprestatiecertificaat (EPC), de sloop- en heropbouwpremie en de renovatieverplichting vanaf 2021.

Van die laatste ingreep wordt veel verwacht. Wie vanaf 2021 een woning koopt of erft, zal binnen de vijf jaar drie van zes vastgelegde renovatie-ingrepen moeten doen. Na vijf jaar zal de woning concreet drie van deze zes ingrepen moeten hebben: dakisolatie, muurisolatie, vloerisolatie, vensters, een condensatieketel van maximaal 15 jaar oud (of een warmtepomp) en een hernieuwbare energieboiler (warmtepompboiler of zonneboiler).

Als je weet dat er jaarlijks 70.000 tot 80.000 woningen verkocht worden, zou dat een enorme hefboom kunnen zijn om het Vlaamse woningbestand energiezuiniger te maken. Alleen waren er in het verleden opmerkingen over de handhaving of opvolging van die verplichting. Groen-parlementslid Johan Danen herhaalde zijn bezorgdheid. "Als je niet voor handhaving zorgt, voer je een verplichting in die eigenlijk geen verplichting is en vervalt de impact van je maatregel", aldus Danen.

Volgens minister Peeters is het de bedoeling dat het Vlaams Energieagentschap nog dit jaar met een plan komt om die verplichting te kunnen opvolgen.

Bron: Belga